Wójtowicz Agata

Zakład Chemii Fizycznej i Radiochemii
Pracownia Elektrochemii

Biocząstki bakteryjne modyfikowane nanocząstkami selenu

Agata Wójtowicz

Promotor: dr hab. Maciej Mazur, prof. UW

Selen w formie nanocząstek jest intensywnie badany w ostatnich latach ze względu na jego niską toksyczność oraz wyjątkowe działanie biologiczne. Selen elementarny jest biologicznie nieaktywny i nierozpuszczalny w wodzie, co powoduje jego niską toksyczność a zarazem znacząco ogranicza stosowanie [1]. Natomiast selen elementarny w postaci nanocząstek jest łatwo dystrybuowany przez krwioobieg w organizmie i następnie nanocząstki selenu są wchłaniane poprzez proces endocytozy do wewnątrz komórek. Działanie przeciwnowotworowe nanocząstek selenu opiera się na indukcji reaktywnych form tlenu w komórce i aktywacji wewnętrznego szlaku mitochondrialnego prowadzącego do apoptozy. Ponadto nanocząstki selenu są ponad dziesięciokrotnie mniej toksyczne niż nieorganiczne związki selenu takie jak selenin (IV) sodu[2].

Celem niniejszej pracy była synteza i charakterystyka biocząstek bakteryjnych opartych na bakteriach probiotycznych szczepu Lactobacillus rhamnosus modyfikowanych nanocząstkami selenu. Udało się opracować prostą procedurę modyfikacji bakterii nanocząstkami selenu, w której jako prekursor zastosowano selenin (IV) sodu, a jako odczynnik redukujący kwas askorbinowy. Otrzymane struktury scharakteryzowano za pomocą transmisyjnego oraz skaningowego mikroskopu elektronowego, jak również wykonano szereg analiz fizykochemicznych: widma Ramana, analizę EDS i mapowanie, pomiar potencjału Zeta i DLS, analizę XPS. Bakterie zostały napełnione lekiem cytostatycznym- doksorubicyną w celu zwiększenia ich potencjału antynowotworowego.

Literatura:
[1] Shakibaie M., Shahverdi A.R., Faramarzi M.A., Hassanzadeh G.R., Rahimi H. R., Sabzevari O., Pharm. Biol. 2013, 51, 58–63.
[2] Zhao G., Wu X., Chen P., Zhang L., Yang C.S., Zhang J., Free Radic. Biol. Med. 2018, 126, 55–66.