Górska Sylwia

Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Chromatografii i Analityki Środowiska

Opracowanie metody SPE-HPLC-UV do oznaczania leków psychotropowych w próbkach wody

Sylwia Górska

Promotor: dr hab. Ewa Poboży

Wzrastająca od lat konsumpcja leków prowadzi do wzrostu liczby farmaceutyków w środowisku, głównie w wodach. Ich źródłem są przede wszystkim ścieki komunalne, ale także szpitale, zakłady przemysłowe oraz hodowle zwierząt [1]. Oczyszczalnie nie są przystosowane do usuwania wszystkich substancji aktywnych farmakologicznie, zatem są one transportowane do środowiska wodnego razem z oczyszczonymi ściekami [2].
Celem prowadzonych badań było oznaczenie wybranych leków psychotropowych w próbkach wody z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją UV. Ze względu na niskie stężenia badanych związków konieczne jest ich zatężanie. Jako metodę przygotowania próbki wykorzystano ekstrakcję do fazy stałej (SPE).
Rozdzielanie chromatograficzne uzyskano z zastosowaniem kolumny XBridge C18 (50 mm x 4.6 mm, 4 μm) oraz elucji gradientowej. Jako eluent użyto mieszaniny metanolu i wody z 0,025% dodatkiem kwasu trifluorooctowego. Detekcję prowadzono przy długości fali 215 nm. Z zastosowaniem opracowanej metody uzyskano rozdzielenie sygnałów wszystkich składników próbki oraz liniową zależność sygnału od stężenia badanych analitów (R=0,999).
Porównano zastosowanie różnych faz stacjonarnych do SPE: niepolarnej Oasis HLB, węglowej Supelclean Envi-Carb oraz kationowych Discovery DSC-WCX i Oasis MCX. Przeprowadzono zatężanie próbek o różnej objętości (10-500 ml) i różnym pH. Najlepsze odzyski otrzymano z zastosowaniem polimerycznego sorbentu Oasis MCX o mieszanym mechanizmie retencji. Przy współczynniku zatężania równym 500 stężenia wyjściowe analitów wynosiły 1 ng/l dla bupropionu, 2 ng/l dla sertraliny oraz 4 ng/l dla wenlafaksyny, citalopramu i fluoksetyny.

Literatura:
[1] Beek T., Weber F., Bergmann A. „Pharmaceuticals in the environment- global occurrences and perspectives” Environmental Toxicology and Chemistry 2016, 35, 823–835.
[2] Kummerer K. „The presence of pharmaceuticals in the environment due to human use – present knowledge and future challenges” Journal of Environmental Management 2009, 90, 2354–2366.