Lewińska Izabela

Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej

Oznaczanie kreatyniny metodami optycznymi w próbkach o znaczeniu klinicznym

Izabela Lewińska

Promotor: dr hab. Łukasz Tymecki
Opiekun: mgr Michał Michalec

Kreatynina jest jednym z najczęściej oznaczanych związków w analityce klinicznej. Jej podwyższony poziom w surowicy krwi może świadczyć o upośledzeniu funkcji filtracyjnej nerek, natomiast choroby powodujące utratę masy mięśniowej mogą obniżać stężenie kreatyniny w organizmie. Poza surowicą krwi, kreatynina jest również często oznaczana w moczu.

Rutynową metodą oznaczania kreatyniny jest metoda Jaffé, której początki sięgają aż XIX wieku [1]. Polega ona na reakcji kreatyniny z kwasem pikrynowym w środowisku alkalicznym w wyniku której powstaje absorbujący promieniowanie elektromagnetyczne produkt. Mimo tego, że metoda jest szeroko stosowana posiada wiele niedogodności. Największą z nich jest jej niska selektywność. Związki takie jak glukoza, kwas moczowy, bilirubina czy białka wpływają na pomiar i powodują zawyżenie lub zaniżenie oznaczonego stężenia kreatyniny. Część z tych interferencji można wyeliminować stosując pomiar dwupunktowy, jednak jest to pewne utrudnienie w rutynowych pomiarach.

Jako rozwiązanie mające na celu poprawę wiarygodności oznaczania kreatyniny w 1936 roku [2] zaproponowano zamianę kwasu pikrynowego na inny chromofor – kwas 3,5‑dinitrobenzoesowy. Rozwiązanie jednak nie przyjęło się w rutynowych zastosowaniach. Kilkadziesiąt lat później Blass [3] zaproponował użycie tego samego reagentu w środowisku organicznym do fluorymetrycznego oznaczania kreatyniny.

W toku badań zoptymalizowano i scharakteryzowano fotometryczną oraz fluorymetryczną metodę oznaczania kreatyniny. Ponadto zbadano ich selektywność, porównując ją z metodą Jaffé. W końcowym etapie zastosowano opracowany protokół fotometryczny do oznaczenia kreatyniny w moczu, natomiast metodę fluorymetryczną do oznaczenia tego analitu w próbkach surowicy krwi

Literatura:
[1] Jaffe M., Z. Phisiol. Chem. 1886, 10, 391.
[2] Langley W., Evans M., J. Biol. Chem. 1936, 115, 333.
[3] Blass K., Clin. Biochem. 1995, 28, 107.