Kamola Marta
Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Chromatografii i Analityki Środowiska
Oznaczanie zawartości formaldehydu w próbkach powietrza na stanowiskach pracy przy użyciu HPLC/DAD
Marta Kamola
Promotor: prof. dr hab. Krystyna Pyrzyńska
Opiekun : dr Elżbieta Dobrzyńska (Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy)
Formaldehyd jest lotnym związkiem organicznym z grupy aldehydów, jest on toksyczny, mutagenny i rakotwórczy. Od 1 stycznia 2016 r. jest sklasyfikowany jako substancja rakotwórcza kategorii 1B. Nowa klasyfikacja sprawiła, że formaldehyd stał się substancją podlegającą specjalnemu nadzorowi w środowisku pracy, a częstotliwość pomiarów wzrosła.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1286 ) wartość NDS dla fromaldehydu wynosi 0,37 mg/m3 ; NDSCh = 0,74 mg/m3.
Na szkodliwe działanie formaldehydu najbardziej narażone są osoby pracujące przy produkcji barwników, żywic, klejów, tworzyw sztucznych i pianek izolacyjnych. Ponadto źródłem formaldehydu w pomieszczeniach mogą być meble, farby i tkaniny. Z danych zgromadzonych przez CIOP – PIB wynika, że wartości stężeń formaldehydu wskazują duże narażenie na stanowisku patomorfologa. Formaldehyd może przedostawać się do środowiska pracy, ponieważ na stanowisku używana jest formalina.
W pracy opracowano metodę pobierania próbek na obecność formaldehydu na filtry z włókna szklanego modyfikowane 2,4-dinitrofenylohydrazyną, która umożliwi oznaczanie jego stężeń w powietrzu na stanowiskach pracy, w zakresie od 1/10 do 2 wartości NDS. Dostosowano metodę oznaczania formaldehydu w środowisku pracy do zmiany w wartości normatywów higienicznych zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem (Dz. U. z 2018 r., poz. 1286). Próby te podyktowane były przez względy ekonomiczne w odniesieniu do powszechnie stosowanych metod oraz ich potencjalne zastosowanie przez stacje sanitarno- epidemiologiczne oraz akredytowane laboratoria. Powietrze zawierające formaldehyd zostało przepuszczone przez filtr z włókna szklanego pokryty substancją derywatyzującą (2,4-dinitrofenylohydrazyną).
Literatura:
[1] Kupczewska-Dobecka M. Formaldehyd – Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego PIMOŚP 2008, nr 3(57), s. 51–125.
[2] Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076).