Jasińska Paulina
Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej
Analiza związków selenu w próbkach pochodzenia zwierzęcego w wykorzystaniem metod spektrometrycznych.
Paulina Marcelina Jasińska
Promotor: doktor Anna Ruszczyńska
Selen należy do grupy mikroelementów niezbędnych do właściwego funkcjonowania organizmu i jest stosowany jako dodatek do suplementów zdrowia oraz pasz zwierzęcych[1]. W prowadzonych badaniach wykorzystano materiał biologiczny, pochodzący od stada owiec karmionych paszą o różnym składzie, w tym z domieszką SeO42-, selenometioniny oraz substancji zwiększających przyswajalność mikro i makroelementów. Podczas badań skupiono się na zawartości oraz specjacji selenu we krwi pochodzącej od zwierząt kontrolnych i karmionych pożywieniem z dodatkiem selenu. W celu wyznaczenia całkowitej zawartości selenu w próbce, krew najpierw poddano mineralizacji w 65% kwasie azotowym (V), a następnie poddano analizie metodą spektrometrii mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-MS). W kolejnym etapie badań optymalizowano ekstrakcję związków selenowych z pełnej krwi ze szczególnym uwzględnieniem związków małocząsteczkowych selenu. Jako ekstrahenty wybrano wodę, mieszaninę lipazy i proteazy oraz dodecylosiarczan sodu (SDS). Uzyskane ekstrakty zatężono, a następnie poddano analizie metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej połączonej z metodą ICP-MS (HPLC-ICP-MS). Chromatogramy otrzymane dla ekstraktów z próbek krwi porównano z chromatogramami wzorców. W celu potwierdzenia wyników analizy HPLC-ICP-MS, a także ilościowego oznaczenia zidentyfikowanych związków selenu w ekstraktach zastosowano metodę tandemowej spektrometrii mas z jonizacją elektrosprejem (ESI-MS/MS). Pierwszym krokiem była optymalizacja układu pomiarowego na związki selenu obecne w próbkach, kolejnym optymalizacja rozdzielenia tych związków. Otrzymane wyniki dla próbek porównano z wykreśloną na podstawie wzorców o różnym stężeniu krzywą kalibracyjną, co pozwoliło na ich oznaczenie ilościowe. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano we krwi zwierząt następujące związki selenu: selenometioninę, selenocystynę oraz selenometyloselenocysteinę. Ilościowo udało się wyznaczyć zawartość selenometioniny oraz selenometyloselenocysteiny.
Literatura:
[1] Pyrzyńska K., O selenie w naszej diecie, w: Wierzbicka M., Bulska E., Wysocka I., Zachara B. A., Selen pierwiastek ważny dla zdrowia, fascynujący dla badacza, Mamut, Warszawa 2007