Urban Aneta

Zakład Dydaktyczny Chemii Organicznej
Pracownia Peptydów

Synteza liniowych oraz rozgałęzionych analogów batacyny

Aneta Urban

Promotor: dr Dagmara Tymecka

Nieustanny wzrost oporności wielu szczepów bakterii, na działanie standardowych antybiotyków zmusza naukowców do poszukiwania nowych substancji do walki z tymi mikroorganizmami. Alternatywę dla konwencjonalnych antybiotyków w walce zwłaszcza z tymi wieloopornymi patogenami (MDR) mogą stanowić peptydy przeciwdrobnoustrojowe (AMPs). Pośród peptydów antybakteryjnych obiecującym obszarem poszukiwań są lipopeptydy, ponieważ wykazują wysoką aktywność przeciwbakteryjną wobec szerokiego spektrum bakterii Gram (+) oraz Gram (-), a także są stabilne wobec proteaz.

Batacyna jest nowym, cyklicznym lipopeptydem, wyizolowanym w 2011 roku z bakterii szczepu Paenibacillus tianmuensis. Stwierdzono, że związek ten wykazuje wysoką aktywność in vitro i in vivo przeciwko takim szczepom jak Escherichia coli, czy Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej) a dodatkowo zdaje się wykazywać lepszy wskaźnik terapeutyczny niż znana polimyksyna B [1,2].

Celem mojej pracy magisterskiej była synteza jedenastu analogów batacyny. Związki te zostały podzielone na trzy grupy. Pierwsza, obejmowała liniowe analogii batacyny z czteroma różnymi kwasami tłuszczowymi. Zostały one zaprojektowane w celu sprawdzenia jak długość oraz rozbudowa łańcucha lipidowego wpłynie na ich aktywność biologiczną. Drugą grupę stanowiły rozgałęzione, w peptydowym fragmencie cząsteczki, analogi batacyny – aby sprawdzić czy i jak umieszczenie fragmentu lipidowego w łańcuchu bocznym N-końcowej reszty aminokwasowej wpłynie na odziaływanie dwuwarstwą lipidową. Natomiast ostatnia grupa związków zawierała skrócone, liniowe analogi batacyny o zmiennej liczbie reszt kwasu 2,4-diaminomasłowego w celu optymalizacji sekwencji peptydowego fragmentu cząsteczki. Wszystkie zsyntezowane analogii zostaną przekazane do dalszych badań określających korelacje między strukturą a aktywnością wobec modelowych membran biomimetycznych.

Literatura:
[1] Qian, C. D.; Wu, X. C.; Teng, Y.; Zhao, W. P.; Li, O.; Fang, S. G.; Huang, Z. H.; Gao, H. C. Antimicrob. Agents Chemother. 2012, 56 (3), 1458.
[2] De Zoysa, G. H.; Cameron, A. J.; Hegde, V. V.; Raghothama, S.; Sarojini, V. J. Med. Chem. 2015, 58 (2), 625.