Puścian Joanna

Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Chemii Analitycznej Stosowanej

Oznaczanie estrów kwasu ftalowego metodą HPLC-DAD

Joanna Puścian

Promotor: dr hab. Ewa Poboży, prof. ucz.

Ftalany są to estry kwasu ftalowego stosowane jako plastyfikatory, aby zwiększyć elastyczność i trwałość tworzyw sztucznych. Nie są one chemicznie związane z matrycą, w związku z czym mogą migrować z przedmiotów i dostawać się do organizmu [1]. Najczęściej dostają się poprzez wdychanie, przez skórę oraz drogą pokarmową. Do organizmu dziecka mogą dostawać się poprzez rzucie zabawek. Związki te są klasyfikowane jako substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego. Mogą być odpowiedzialne za występowanie określonych typów raka, które są wrażliwe na działanie hormonów. Wywołują choroby autoimmunologiczne, alergię i astmę [2]. Z powodu negatywnego wpływu na zdrowie ważne jest kontrolowanie ich stężenia w przedmiotach użytku codziennego.

Celem pracy było przeprowadzenie optymalizacji rozdzielania i oznaczania ftalanów, a następnie ich identyfikacja w próbkach rzeczywistych. Analizę prowadzono z zastosowaniem chromatografii w układzie faz odwróconych z detekcją DAD. Jako fazę stacjonarną stosowano kolumny z grupą C8 jako grupą funkcyjna, grupą C18 oraz grupą CN. Jako fazę ruchomą stosowano mieszaninę wody i rozpuszczalnika organicznego. Analizę prowadzono stosując elucję gradientową. Najlepsze rozdzielenie uzyskano na kolumnie Agilent Zorbax SB-CN oraz Phenomenex Luna C18. Próbki rzeczywiste cięto na małe kawałki i ekstrahowano w wodzie lub w metanolu. Zidentyfikowano obecność ftalanów. Największe stężenia wykryto w zabawce dla dzieci i w plastikowej części drukarki.

Literatura:
[1] Yang J., Li Y., Wang Y., Ruan J., Zhang J., Sun Ch., Recent advances in analysis of phthalate esters in foods. 2015, 72, 10-26.
[2] Kolarik B., Bornehag CG., Naydenov K., Sundell J., Stavova P., Nielsen OF., The concentrations of phthalates in settled dust in Bulgarian homes in relation to building characteristic and cleaning habits in the family. Atmospheric Environment. 2008, 42, 8553–8559.