Narodowiec Jakub

Zakład Chemii Organicznej i Technologii Chemicznej
Pracownia Stereokontrolowanej Syntezy Organicznej

Receptor dianionów kwasu foliowego oraz jego antagonistów

Jakub Narodowiec

Promotor: dr hab. Jan Romański

Kwas foliowy i jego syntetyczne analogi, używane jako leki, są związkami o dużym znaczeniu medycznym[1]. Z tego powodu selektywne wiązanie tych molekuł jest interesującym kierunkiem badań w ramach chemii supramolekularnej. W ramach pracy magisterskiej otrzymałem serię dwufunkcyjnych (opartych na fragmentach glukozowym i fenylomocznikowym) receptorów kwasu foliowego i jego antagonistów – Metotreksatu i Pralatraksatu. Synteza receptorów składała się z trzech etapów, z reakcją Koenigsa-Knorra jako etapem kluczowym. Domeny wiążące zostały połączone łącznikami alkilowymi o długości od dwóch do pięciu atomów węgla. Glukoza i inne cukry proste to jednostki zdolne do oddziaływania z pteryną, układem heterocyklicznym wchodzącym w skład kwasu foliowego[2]. W celu wzmocnienia oddziaływania receptora z kwasem foliowym do struktury receptora wprowadzono także grupę fenylomocznikową, przeznaczoną do wiązania grup karboksylanowych zawartych we fragmencie glutaminowym kwasu foliowego[3]. Zgodnie ze wstępnymi wynikami miareczkowań, najbardziej obiecujący jest receptor z czterowęglowym łącznikiem, wiążący kwas foliowy w DMSO z dodatkiem 0,5% H₂O ze stałą K = 219 ± 22 [M^-1].

Literatura:
[1] Sudimack J., Lee R. J., Adv. Drug Deliv. Rev. 2000, 41, 2, 147-162.
[2] Ceborska M., Dąbrowa K., Cędrowski J., Zimnicka M., J. Mol. Struct. 2022, 1250, 131904.
[3] Curiel D., Más-Montoya M., Sánchez G., Coord. Chem. Rev. 2015, 284, 19-66.