Bluszcz Dominika

Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Chromatografii i Analityki Środowiska

Oznaczenia śladowych ilości Ni i Co w wodach o wysokim zasoleniu

Dominika Bluszcz

Promotor: dr Monika Sadowska
Opiekun: mgr Krzysztof Drwal

Nikiel i kobalt należą do pierwiastków krytycznych technologicznie (TCE) czyli pierwiastków wykorzystywanych do tworzenia nowych technologii, np. w przemyśle samochodowym i telekomunikacyjnym. W związku ze zwiększonym zapotrzebowaniem na pierwiastki należy liczyć się ze wzrostem ich stężenia w różnych elementach ekosystemu, m.in. w wodach. Pomimo większej zawartości, nikiel i kobalt wciąż występują w próbkach środowiskowych w śladowych ilościach. Jedną z metod analitycznych pozwalających na oznaczenie tak niskich stężeń jest spektrometria mas z indukcyjnie sprzężoną plazmą (ICP MS), jednakże wymaga ona rozcieńczenia próbek o wysokim zasoleniu, przez co stężenie analitów spada poniżej granicy wykrywalności metody. Kolejną użyteczną techniką w analizie śladowej jest adsorpcyjna woltamperometria ze wstępnym zatężaniem analitu na kropli rtęci (AdSV). Woltamperomeryczne oznaczenie Ni i Co możliwe jest w środowisku buforu amonowego po utworzeniu kompleksów z dimetyloglioksymem [1]. Niestety, obecność w matrycy próbki znacznego nadmiaru jonów nieorganicznych, z którymi anality te także tworzą związki kompleksowe wpływa na powstawanie kluczowych dla oznaczeń kompleksów analit-DMG (warunkowa stała trwałości). Oznaczane pierwiastki należy przed pomiarem wydzielić i zatężyć. Techniką od dawna wykorzystywaną w tym celu jest ekstrakcja ciecz-ciecz [2], jednakże wymaga ona użycia dużych ilości toksycznych rozpuszczalników. Dlatego kierując się koncepcją „zielonej chemii” zastąpię ekstrakcję ciecz-ciecz mikroekstrakcją dyspersyjną [3], aby opracować skuteczną metodę wydzielania Ni i Co przed ich woltamperometrycznym oznaczaniem w wodach o wysokim zasoleniu (np. wody morskie, wody odpadowe, solanki), która jednocześnie będzie w jak najmniejszym stopniu obciążająca dla środowiska.

Literatura:
[1] Golimowski J., Cendrowska M., Chemia analityczna. 1985, 30, 777.
[2] Marczenko Z., „Kolorymetryczne oznaczanie pierwiastków”, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1968.
[3] Bigus P., Namieśnik J., Tobiszewski M., J. Chrom. A., 2016, 1446, 21.