Wodowska Dominika

Zakład Chemii Organicznej i Technologii Chemicznej
Pracownia Peptydów

Badania nad wykorzystaniem amidów jako syntetycznych ekwiwalentów nietrwałych aldehydów fluorooctowych

Dominika Jolanta Wodowska

Promotor: dr hab. Karolina Pułka-Ziach
Współkierujący pracą: prof. dr hab. Bartłomiej Furman
Opiekun naukowy: mgr inż. Paweł Czerwiński

Addycja nukleofili do aldehydów lub ketonów jest jedną z najlepiej poznanych reakcji tworzenia strukturalnie zróżnicowanych alkoholi. Czynnikiem, który limituje cały proces jest dostępność odpowiednich związków karbonylowych. Celem niniejszej pracy jest wykorzystanie fluorowanych amidów jako ekwiwalentów nietrwałych oraz wysoce toksycznych aldehydów fluorooctowych.[1]Aldehydy te są związkami niezwykle reaktywnymi, a przez to niestabilnymi i praktycznie niedostępnymi handlowo.[2]Chemoselektywna aktywacja grupy karbonylowej fluorowanych amidów jest realizowana poprzez częściową redukcję drugo- oraz trzeciorzędowych amidów przy użyciu wodorku chlorocyrkonocenu (odczynnika Schwartza).[3],[4],[5]Następcza addycja czynnika nukleofilowego do wygenerowanej in situ iminy prowadzi do aminy, której końcowa hydroliza pozwala na otrzymanie sfunkcjonalizowanych fluorowanych alkoholi (Schemat 1). Głównym założeniem projektu magisterskiego było uniknięcie oczyszczania aminy przy użyciu klasycznej, lecz niepraktycznej z punktu widzenia zastosowania przemysłowego, chromatografii kolumnowej. W tym celu wykorzystana została żywica jonowymienna. Co istotne, odpowiednie warunki pozwoliły również na wykorzystanie żywicy nie tylko do oczyszczania, ale też etapu hydrolizy aminy. Otrzymywane w ten sposób fluoroalkilowe alkohole posiadają ciekawe właściwości biologiczne, a także mogą stać się cennymi blokami budulcowymi w chemii medycznej.[6],[7]

Schemat 1

Literatura:
[1] Czerwiński P., Furman B., Chem. Commun. 2019, 55, 9436-9439.
[2] Nie J., Guo H.-C., Cahard D., Chem. Rev. 2011, 111,455.
[3] Xia Q., Ganem B., Org. Lett. 2001, 3, 485-487.
[4] White J. M., Georg G. I., J. Am. Chem. Soc. 2007, 129, 3408-3419.
[5] Buchwald S.L., LaMaire S.J., Nielsen R.B., Watson B.T., King S.M., Org. Synth. 1993, 71, 77.
[6] Adkins J.C., Noble S., Drugs, 1998, 56, 1055-1064.
[7] Meanwell N.A., J. Med. Chem. 2018, 61, 14, 5822–5880.