Studzińska Weronika

Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej

Badanie składu pierwiastkowego surowicy pacjentów ze stwardnieniem rozsianym

Weronika Studzińska

Promotor: dr Anna Ruszczyńska

Badania składu pierwiastkowego surowicy krwi ludzkiej często wykorzystywane są w celu ustalenia markera charakterystycznego dla danej jednostki chorobowej. W tej pracy przeprowadzono badania próbek pochodzących od osób ze stwardnieniem rozsianym, które jest chorobą demielinizacyjną wywołującą uszkodzenie rozwiniętej mieliny otaczającej komórki nerwowe. Tego typu nieprawidłowość prowadzi do niewłaściwego przewodzenia impulsu nerwowego, a w konsekwencji powoduje postępującą niepełnosprawność. Prowadzone badania miały na celu zbadanie składu pierwiastkowego surowicy krwi chorych na stwardnienie rozsiane pacjentów, porównanie z wynikami otrzymanymi dla surowicy krwi zdrowych ochotników i ustalenie charakterystycznych zależności pomiędzy składem pierwiastkowym surowicy a jednostką chorobową. Takie badania mogą okazać się cenne zarówno w ustalaniu przyczyn choroby, jak i zaproponowaniu nowych, lepszych metod terapii. W pracy eksperymentalnej opracowano procedurę przygotowania próbek surowicy krwi i oznaczenia wybranych pierwiastków za pomocą techniki spektrometrii mas z jonizacją próbki w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-MS). Stężenia wyznaczono na podstawie pomiaru następujących izotopów: ²⁷Al, ¹¹B, ¹³⁸Ba, ⁴³Ca i ⁴²Ca, ⁵⁹Co, ⁶³Cu, ⁵⁷Fe, ⁷Li, ²⁴Mg, ⁶⁰Ni, ²⁰⁸Pb, ⁸²Se, ⁸⁸Sr i ⁶⁶Zn. Przygotowanie próbek polegało na ich rozcieńczeniu za pomocą 0,5 % HNO₃(sposób ten okazał się lepszy od rozcieńczenia próbek wodą Milli-Q oraz 1% HNO₃). Odzyski uzyskane dla certyfikowanego materiału odniesienia- ludzkiej surowicy (Trace Elements Serum L1 (Seronorm, Norwegia)) mieściły się w zakresie 80%-120%, co potwierdziło prawidłowość zastosowanej procedury analitycznej. Wszystkie wyniki otrzymane dla Li i Pb oraz niektóre dla Ni i Co znajdowały się poniżej GW lub GO procedury analitycznej. Dodatkowo w celu zbadania różnic pomiędzy średnimi uzyskanych dla grup: pacjentów i grupy kontrolnej przeprowadzono test ANOVA. Otrzymane wyniki analizy składu pierwiastkowego i testu ANOVA wskazują na to, że pacjenci ze stwardnieniem rozsianym mają większe stężenie Al oraz mniejsze stężenie Cu, Fe, Zn i Mg w stosunku do grupy kontrolnej.