Strona archiwalna. Zapraszamy do aktualnego serwisu > link
O obchodach Święta Niepodległości
10 listopada 2020

(więcej…)


Konkurs na Grant i webinary UOTT UW

Inkubator Innowacyjności 4.0, ochrona własności intelektualnej, wsparcie podczas pisania wniosków projektowych oraz komercjalizacja wyników badań to tematy webinarów Uniwersyteckiego Ośrodka Transferu Technologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwszy będzie poświęcony Konkursowi na Grant ogłoszonemu przez UOTT UW, UWRC sp. z o.o. i Ośrodek Transferu Technologii Politechniki Świętokrzyskiej.

Uniwersytecki Ośrodek Transferu Technologii UW organizuje cykl webinarów w ramach Klubu Innowacji UW|Akademia:

Webinar 1: Projekt Inkubator Innowacyjności 4.0 — Zdobądź środki na dalsze prace badawczo-rozwojowe! Otwieramy „Konkurs na Grant”

Gość specjalny: M. Jakubiak (kierownik projektu Inkubator Innowacyjności 4.0)
Termin 1: 17.11.2020, godz. 15.00;
Termin 2: 25.11.2020, godz. 15.00.

Webinar rozpocznie się krótkim podsumowaniem poprzedniego, zakończonego już, projektu (Inkubator Innowacyjności 2.0). Następnie przybliżona zostanie nowa edycja oraz warunki ogłaszanego konkursu na granty przedwdrożeniowe. Prowadzący odpowiedzą też na częste pytanie o to, czy warto składać wnioski na projekty z nauk humanistycznych i społecznych.

 

Konkurs na Grant

Konkurs na Grant skierowany jest do badaczy i zespołów naukowych, którzy chcą zrealizować prace przedwdrożeniowe (w tym dodatkowe testy laboratoryjne) lub dostosować wynalazek o wysokim potencjale komercjalizacyjnym do potrzeb zainteresowanego nabywcy.

Maksymalna kwota dofinansowania to 60 tys. złotych netto.

Termin naboru wniosków upływa 21 grudnia 2020 r. o godz. 10:00.

Uczestnikami konkursu posiadającymi wyniki prac wdrożeniowych mogą być:

  • pracownicy naukowi Uniwersytetu Warszawskiego lub Politechniki Świętokrzyskiej (PŚk) zatrudnieni na podstawie umowy o pracę,
  • uczestnicy studiów doktoranckich realizowanych przez UW lub PŚk,
  • zespoły naukowo-badawcze, w których kierownikiem zespołu jest pracownik naukowy/doktorant UW lub PŚk.

Więcej informacji o Konkursie na Grant można znaleźć na stronie UOTT UW >>

 

Webinar 2: Podstawowe zasady ochrony własności intelektualnej

Gość specjalny: R. Olejnik (kierownik Sekcji Własności Intelektualnej UOTT)
Termin: 18.11.2020, godz. 15.00.

Webinar skierowany jest do osób chcących zapoznać się z zagadnieniem własności intelektualnej (IP) oraz aktualnymi procedurami dotyczącymi jej ochrony na UW. Prowadzący wyjaśnią, czym jest IP, jakie są jej rodzaje, jak zadbać o ochronę IP i jaką w tym rolę pełni UOTT UW.

Webinar 3: Rezultaty twórcze — od wniosku projektowego po wdrożenie wyników badań w gospodarce

Goście specjalni: A. Zaręba (Biuro Obsługi Badań UW), K. Gulda (członek zarządu UWRC — spółki celowej UW).
Termin: 2.12.2020, godz. 15.00.

Podczas webinaru prowadzący udzielą odpowiedzi na pytanie, dlaczego warto przykładać wagę do wsparcia brokerów technologii (wiedzy) już od etapu pisania wniosków projektowych. Zostanie też przybliżona wiedza o modelach komercjalizacji wiedzy/technologii praktykowanych w UOTT (w tym o spółkach typu spin-off z udziałem UW).

Chęć udziału w webinarach UOTT UW można zgłosić poprzez formularz internetowy >>

 

Źródło: www.uw.edu.pl


BUW zamknięty dla czytelników

W związku z rządowym rozporządzeniem z 6 listopada wprowadzone zostało ograniczenie prowadzenia działalności przez biblioteki publiczne i naukowe. Do 29 listopada Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie będzie zamknięta dla czytelników.

Osoby, które mają wypożyczone książki w Bibliotece Uniwersyteckiej mogą zwrócić je później, bez dodatkowych opłat. Daty zwrotu wypożyczonych książek, czytników elektronicznych i kluczyków do kabin pracy indywidualnej zostały przesunięte na 15 grudnia. Od 7 do 29 listopada opłaty za książki przetrzymywane nie będą naliczane.

Książki z BUW, które czytelnicy zamówili przed 7 listopada i rezerwacje gotowe do odbioru będą czekały na odbiór do 4 grudnia.

Do 29 listopada została wyłączona możliwość zamawiania książek z BUW i kluczyków do kabin pracy indywidualnej, jednak nadal można je rezerwować.

Studenci, doktoranci i pracownicy UW mogą składać zamówienia na bezpłatne skanowanie wszystkich materiałów zgromadzonych w BUW, z wyjątkiem nienaukowych czasopism bieżących. Warunkiem realizacji usługi jest posiadanie aktywnego konta bibliotecznego, a także brak przetrzymanych książek i nieuregulowanych opłat naliczonych przez BUW.
Więcej informacji znajduje się na stronie BUW >>

Cały czas można korzystać z zasobów elektronicznych UW i BUW – czasopism, książek i baz. Studenci i pracownicy UW mają pełny dostęp zdalny do wszystkich kolekcji. Wystarczy zalogować się za pomocą karty bibliotecznej.
Więcej informacji o zasobach online >>

Wszystkie informacje o usługach BUW świadczonych zdalnie dostępne są na stronie: www.buw.uw.edu.pl oraz profilu BUW na Fecebooku.

 

Źródło: www.uw.edu.pl


Oferta pracy dla młodego doktora w projekcie FNP TEAM-TECH

Oferta pracy dla młodego doktora w ramach projektu TEAM-TECH Fundacji na rzecz Nauki Polskiej pt. „Kataliza dla Przemysłu Chemicznego XXI Wieku”. Kierownik projektu: prof. dr hab. inż. Karol Grela. Termin przesyłania dokumentów upływa 10 grudnia 2020 roku. Więcej informacji >> pdf


Kawiarnia Naukowa online „Nobel za 20 miliardów dolarów… sprzedane!” 16.11.2020

Link do spotkania: https://youtu.be/ezc_2Cv_qFw

Pełny opis w wydarzeniu fb: https://fb.me/e/1IbphNRsi

 


Fundusz odnawiania i rozwoju infrastruktury badawczej

W ramach uruchomionego 9.11.2020 naboru można pozyskać środki na zwiększenie wpływu działalności naukowej Uniwersytetu Warszawskiego na rozwój światowej nauki poprzez zrównoważony rozwój infrastruktury badawczej uczelni.

Konkurs będzie trwał do 13.12.2020 i mogą wziąć w nim udział wszyscy pracownicy Uniwersytetu Warszawskiego. Jego celem jest wyłonienie projektów na zakup lub wytworzenie infrastruktury badawczej (oraz wdrożenie jej do użytku) trwale zwiększającej potencjał badawczy Uniwersytetu Warszawskiego. Dofinansowanie ze środków Programu dla pojedynczego projektu nie może przekroczyć 70% jego wartości i może wynieść maksymalnie 500 000 zł.

Wydatkowanie przyznanych środków musi rozpocząć się w ciągu 12 miesięcy od daty decyzji o finansowaniu projektu, a projekt musi zakończyć się najpóźniej 28 lutego 2023 r.

Szczegółowe zasady przyznawania środków

 

Źródło: www.inicjatywadoskonalosci.uw.edu.pl


Poradnik dla studentów ze spektrum autyzmu
09 listopada 2020

Uniwersytet Warszawski przygotował projekt mający na celu wsparcie studentów ze spektrum autyzmu. Na czym polegają zaliczenia i egzaminy? Gdzie zgłosić się po wsparcie? Na te pytania ma odpowiedzieć poradnik stworzony przez ekspertów z Biura ds. Osób Niepełnosprawnych i Wydziału Psychologii UW.

W efekcie współpracy specjalistów z Biura ds. Osób Niepełnosprawnych UW oraz z Wydziału Psychologii UW powstał poradnik „Autism & Uni UW” – uniwersytecka strona internetowa zawierająca informacje dla studentów ze spektrum autyzmu, szczególnie tych, którzy rozpoczęli naukę na uczelni.

Można w nim znaleźć m.in. praktyczne wskazówki na temat życia akademickiego, informacje dotyczące możliwości uzyskania wsparcia na UW oraz wywiady z wykładowcami i konsultantami Biura ds. Osób Niepełnosprawnych.

Projekt jest adaptacją anglojęzycznej publikacji przygotowanej przez Leeds Beckett University. Poradnik został dostosowany do warunków polskich i realiów Uniwersytetu Warszawskiego przez zespół w składzie: dr Mateusz Płatos (Wydział Psychologii UW i BON UW), Katarzyna Płucienniczak (BON UW), Iwona Nowakowska (BON UW) oraz prof. Ewa Pisula (Wydział Psychologii UW).

– Osoby ze spektrum autyzmu chcą być przygotowane na wyzwania związane z nowym środowiskiem, jakim jest uniwersytet. Na czym polegają zaliczenia i egzaminy? Gdzie zgłosić się po wsparcie? Na te pytania ma odpowiedzieć nasz poradnik ­– mówi dr Mateusz Płatos, specjalista ds. spektrum autyzmu i koordynator prac nad publikacją.

Poradnik „Autism & Uni UW” dostępny jest na stronie www.poradnik.bon.uw.edu.pl.

Poradnik „Autism & Uni UW” powstał w ramach projektu „Uniwersytet dla wszystkich – Level up” (nr POWR.03.05.00-00-A067/19-00) realizowanego przez Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych UW. W projekcie zaplanowano 6 zadań, które mają na celu dostosowanie infrastruktury, usług oraz oferty Uniwersytetu Warszawskiego do potrzeb różnych grup osób z niepełnosprawnościami.

– Poradnik jest częścią szerszego zadania, którym jest rozwinięcie oferty BON UW skierowanej do studentów ze spektrum autyzmu – mówi Iwona Nowakowska, koordynator merytoryczny w projekcie „Uniwersytet dla wszystkich – Level up” dodając – Mamy nadzieję, że poradnik będzie stanowił źródło wiedzy na temat tego, jak wygląda życie uniwersyteckie i pomoże studentom.

Zespół ekspertów zaprasza studentów identyfikujących się jako osoby ze spektrum autyzmu do podzielenia się własnymi historiami związanymi ze studiowaniem. Zgłoszenia można przesyłać na adres: mateusz.platos@psych.uw.edu.pl. Opinię dotyczącą treści poradnika można wyrazić także za pomocą ankiety >>

 

Źródło: www.uw.edu.pl


Prof. dr hab. Ewa Bulska Laureatem Polskiej Nagrody Inteligentnego Rozwoju 2020
08 listopada 2020

Z przyjemnością informujemy, że Prof. dr hab. Ewa Bulska została Laureatem Polskiej Nagrody Inteligentnego Rozwoju 2020 w kategorii: Naukowiec przyszłości za realizację projektów pt. „Badanie frakcjonowania jonów metali po ich wiązaniu z biomolekułami: zaawansowane zastosowanie wielodetektorowej spektometrii mas z indukcyjnie sprzężoną plazmą”, „Increasing nutritional value (biostymulated) of selected performant tomato varieties to be cultivated in areas of temperate climate” oraz „Opracowanie i atestacja nowych typów materiałów odniesienia niezbędnych do uzyskania akredytacji europejskiej MODAS”.

POLSKA NAGRODA INTELIGENTNEGO ROZWOJU TRAFIA OD 5 LAT W RĘCE INNOWATORÓW I INWESTORÓW, OSÓB I ORGANIZACJI, KTÓRYCH SPOSÓB DZIAŁANIA I MYŚLENIA JUŻ LUB W PRZYSZŁOŚCI WPŁYWA NA INTELIGENTNY I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ ŻYCIA SPOŁECZEŃSTWA I GOSPODARKI. 

WYJĄTKOWA I BARDZO PRESTIŻOWA W ŚRODOWISKU BIZNESOWYM  I NAUKOWYM NAGRODA POPULARYZUJĄCA, PROMUJĄCA I DOCENIAJĄCA AUTORÓW INNOWACJI TECHNOLOGICZNYCH I SPOŁECZNYCH, A TAKŻE INWESTYCJI W BEZPOŚREDNI LUB POŚREDNI SPOSÓB PODNOSZĄCYCH STANDARD ŻYCIA. 

INICJATORZY NAGRODY ODKRYWAJĄ i DOCENIAJĄ, TO CO JESZCZE NIEWIDZIALNE. WIĘKSZOŚĆ WYRÓŻNIONYCH PROJEKTÓW ZNAJDUJE SIĘ W FAZIE REALIZACJI. NAGRODA, JEST WYRAZEM SZACUNKU DLA POMYSŁU, A TAKŻE PLANU NA PRZYSZŁOŚĆ REALIZOWANEGO PROJEKTU I PODEJŚCIA DO JEGO PROMOCJI. 

 

 

Zdjęcia z uroczystości wręczenia nagrody:

 

 


4EU+ Annual Meeting online
04 listopada 2020

16 listopada odbędzie się doroczne spotkanie przedstawicieli 4EU+ Alliance. Tym razem przybierze formułę online. Do udziału w wydarzeniu wymagana jest rejestracja. Można jej dokonać do 12 listopada. Organizatorem spotkania jest Uniwersytet Karola w Pradze. Formularz zgłoszeniowy znajduje się na stronie 4EU+ Alliance >>

Uniwersytet Warszawski jest członkiem Sojuszu 4EU+ – sieci sześciu europejskich uczelni badawczych, do której należą też: Uniwersytet w Heidelbergu (Niemcy), Uniwersytet Karola w Pradze (Czechy), Uniwersytet Kopenhaski (Dania), Uniwersytet Mediolański (Włochy) oraz Uniwersytet Sorboński (Francja). W 2019 roku Sojusz otrzymał status uniwersytetu europejskiego w pilotażowym konkursie Komisji Europejskiej „European Universities” finansowanym z programu Erasmus+.

Spotkanie potrwa od 9.00 do 18.00 i będzie się składało z trzech głównych części:

  • micro think-tanks (9.00–11.30) – równoległe panele dyskusyjne, dotyczące kierunków dalszego rozwoju Sojuszu 4EU+, w tym np. zagadnień poświęconych synergii badań i edukacji czy mobilności akademickiej – spotkanie przeznaczone dla osób aktywnie zaangażowanych w działania Sojuszu (liczba miejsc ograniczona);
  • General Assembly (12.30–13.45) – sesja, w której zostaną zaprezentowane: podsumowanie ostatniego roku działalności Sojuszu 4EU+, a także zadania Sojuszu i jego obszarów flagowych na kolejny rok. W trakcie General Assembly odbędzie się też inauguracja Rady Akademickiej Sojuszu (4EU+ Academic Council). Przewidziana jest również otwarta dyskusja z udziałem uczestników. Możliwe będzie także zadawanie pytań – spotkanie adresowane do osób aktywnie zaangażowanych w działania Sojuszu (liczba miejsc ograniczona);
  • Open Session (16.00–18.00) – forum z udziałem członków społeczności Sojuszu 4EU+ zaangażowanych w jego działania oraz przedstawicieli Komisji Europejskiej, partnerów stowarzyszonych Sojuszu, ministerstw, innych sojuszy uniwersyteckich, a także organizacji szkolnictwa wyższego – rejestracja otwarta dla wszystkich zainteresowanych.

Link do wirtualnych pokoi, w których zorganizowane zostaną poszczególne sesje, otrzymają jedynie zarejestrowani uczestnicy. Obrady odbędą się w języku angielskim, bez tłumaczenia na języki narodowe.

W ramach 4EU+ Annual Meeting 2020 zaplanowane są także zamknięte spotkania organów zarządczych Sojuszu: Governing Board (rektorzy poszczególnych uczelni), prorektorów ds. kształcenia i spraw naukowych, Academic Council.

Szczegółowy program wydarzenia dostępny jest na stronie 4EU+ Alliance >>

 

Źródło: www.uw.edu.pl


Prof. Ewa Górecka – laureatka Nagrody FNP 2020

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz dwudziesty dziewiąty przyznała Nagrody Fundacji, które cieszą się opinią najważniejszego wyróżnienia naukowego w Polsce. Laureatami zostało czworo wybitnych uczonych – prof. Jacek Radwan, prof. Ewa Górecka, prof. Krzysztof M. Górski, prof. Romuald Schild.

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej są przyznawane za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata. Wysokość nagrody wynosi 200 tys. zł.

Profesor Jacek Radwan z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2020 w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za wykazanie roli ewolucyjnego mechanizmu optymalizacji zmienności genetycznej w kształtowaniu odporności na patogeny i tolerowaniu własnych antygenów.

Profesor Ewa Górecka z Uniwersytetu Warszawskiego otrzymała Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2020 w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za otrzymanie materiałów ciekłokrystalicznych o strukturze chiralnej zbudowanych z niechiralnych molekuł.

Profesor Krzysztof M. Górski z Uniwersytetu Warszawskiego i NASA Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology (Caltech) otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2020 w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za opracowanie i wdrożenie metodologii analizy map promieniowania reliktowego, kluczowych dla poznania wczesnych etapów ewolucji Wszechświata.

Profesor Romuald Schild z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2020 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za wskazanie klimatycznych i środowiskowych uwarunkowań procesów społeczno-kulturowych w epoce kamienia na obszarach Afryki Północnej i Niżu Europejskiego.

Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest nagrodą indywidualną, przyznawaną przez Radę FNP w drodze konkursu w czterech obszarach: nauk o życiu i o Ziemi, nauk chemicznych i o materiałach, nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich oraz nauk humanistycznych i społecznych. Kandydatów do tego wyróżnienia zgłaszają wybitni przedstawiciele nauki zaproszeni imiennie przez Zarząd i Radę Fundacji. Rada FNP pełni rolę Kapituły konkursu i dokonuje wyboru laureatów na podstawie opinii niezależnych ekspertów i recenzentów – głównie z zagranicy – oceniających dorobek kandydatów.

Nagrody FNP są przyznawane od 1992 r. Grono laureatów, łącznie z tegorocznymi zdobywcami Nagrody, liczy już 106 osób. Są wśród nich tak wybitne uczone i uczeni, jak m.in.: Timothy Snyder, Marcin Drąg, Andrzej Trautman, Jadwiga Staniszkis, Karol Modzelewski, Andrzej Paczkowski, Anna Wierzbicka, Ewa Wipszycka, Karol Myśliwiec, Tomasz Dietl, Andrzej Jajszczyk, Elżbieta Frąckowiak, Krzysztof Matyjaszewski, Jan Strelau, Jerzy Szacki, Andrzej Szczeklik, Piotr Sztompka, Andrzej Udalski.

Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się w formule on line w dn. 2 grudnia br.

W obecnej kadencji w skład Rady wchodzą profesorowie:

  • Tomasz Guzik (Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego) – przewodniczący Rady,
  • Grażyna Jurkowlaniec (Instytut Historii Sztuki, Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce, Uniwersytet Warszawski) – wiceprzewodnicząca Rady,
  • Piotr Garstecki (Instytut Chemii Fizycznej PAN w Warszawie),
  • Jan Kotwica (Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie),
  • Tomasz Łuczak (Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu),
  • Aleksandra Łuszczyńska (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny),
  • Maria Nowakowska (Wydział Chemii, Uniwersytet Jagielloński).

Źródło: www.fnp.org.pl

 

Prof. Ewa Górecka_fot.Magdalena Wiśniewska-Krasińska_Archiwum FNP

Ewa Górecka w 1985 r. ukończyła studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Na tym wydziale w 1993 roku uzyskała stopień doktora, a w 2000 doktora habilitowanego za prace związane z chiralnością molekularną. W 2010 roku otrzymała tytuł profesora nauk chemicznych.

Karierę zawodową związała z Uniwersytetem Warszawskim, na którym pracuje również obecnie. Współpracowała jednak z wieloma instytucjami zagranicznymi. Była tzw. profesorem wizytującym, m.in. w japońskim Tokyo Institute of Technology, koreańskim KAIST Research Institute, malezyjskim Penang University, francuskim Institute of Physics and Material Chemistry, szwedzkim Uniwersytecie Technologicznym Chalmers, oraz w Instytucie Fizyki Czeskiej Akademii Nauk. Od wielu lat aktywnie współpracuje także z Uniwersytetem w Mariborze i Uniwersytetem w Aberdeen.

Jeszcze przed uzyskaniem stopnia doktora wyjechała do Tokyo Institute of Technology w ramach stypendium UNESCO oraz w ramach Programu Fulbrighta do Liquid Crystal Institute w USA. W 2018 roku dzięki wyjazdowemu stypendium naukowemu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej prowadziła badania w Lawrence Berkeley National Laboratory w USA.

Była wielokrotnie nagradzana za osiągnięcia naukowe. W 1990 roku otrzymała nagrodę Japońskiego Towarzystwa Fizyki Stosowanej za odkrycie (razem z innymi badaczami) antyferroelektrycznych ciekłych kryształów. Badania materiałów ciekłokrystalicznych przyniosły jej też m.in. nagrodę im. Wiktora Kemuli za wybitne osiągnięcia w zakresie chemii strukturalnej, subsydium profesorskie w programie Mistrz – Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Nagrodę im. prof. Wojciecha Świętosławskiego oraz Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitny dorobek naukowy. W 2010 r. zdobyła też grant w programie TEAM FNP.

Badaczka w swoim dorobku ma około 270 publikacji dotyczących m. in. materiałów ciekłokrystalicznych, chiralności, nanomateriałów, które były cytowane ok 6 tys. razy. Prowadziła 10 zakończonych już krajowych projektów badawczych i trzy międzynarodowe.

***

Prof. Ewa Górecka wniosła ogromny wkład w badania miękkiej materii. W ostatnich dekadach odgrywała czołową rolę w badaniach ciekłych kryształów, jako pionier i odkrywca nowych zjawisk. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej doceniła ją za otrzymanie materiałów ciekłokrystalicznych o strukturze chiralnej zbudowanych z niechiralnych molekuł.

Wykorzystywane szeroko we współczesnej technologii ciekłe kryształy stanowią fazę pośrednią między cieczą a kryształem – podstawowymi stanami skupienia materii. Z jednej więc strony posiadają charakterystyczną dla cieczy zdolność płynięcia, a z drugiej strony molekuły tworzą uporządkowane struktury, co jest charakterystyczne dla kryształów.

Prof. Ewa Górecka prowadziła badania optyczne i strukturalne nowych materiałów ciekłokrystalicznych. Z czasem w pracy naukowej skupiła się na badaniu nietypowych ciekłych kryształów, np. zbudowanych z nanocząstek metalu lub molekuł o silnie wygiętym kształcie rdzenia. Jej dokonania w tej dziedzinie otworzyły nowy obszar badań podstawowych, które mogą mieć zastosowanie technologiczne.

W ostatnich latach prof. Górecka badała inny intrygujący aspekt materiałów ciekłokrystalicznych, czyli w jaki sposób niechiralne, o wysokiej symetrii, molekuły tworzą chiralne, niskosymetryczne struktury przestrzenne.

W otaczającym nas świecie większość obiektów jest identyczna ze swoim odbiciem lustrzanym – jest achiralna. Chiralność to cecha obiektów, których lustrzane odbicia nie mogą być nałożone  na siebie. Jest ona charakterystyczna zarówno dla makroświata, jak i mikroświata, ale przede wszystkim chiralna jest większość molekuł o znaczeniu biologicznym: aminokwasów, białek, cukrów. Cecha ta ma ogromne znaczenie np. przy projektowaniu leków, bo nierzadko cząsteczki będące lustrzanymi odbiciami, mimo identycznej budowy chemicznej, mają zupełnie inne właściwości.

W sposób naturalny chiralne molekuły tworzą chiralne struktury przestrzenne, czego przykładem są helisy białek czy DNA – zjawisko to nazywane jest transferem chiralności. Intrygujące jest to, że również molekuły achiralne mogą tworzyć chiralne struktury, spontanicznie łamiąc symetrię lustrzaną. Do niedawna jednak uważano, że struktury takie można otrzymać tylko w stanie krystalicznym, w którym molekuły silnie oddziałują.  Dzięki pracom prof. Ewy Góreckiej wiemy, że również mniej zorganizowana materia, jaką są ciekłe kryształy, może tworzyć struktury chiralne zbudowane z molekuł achiralnych. Badania prof. Góreckiej wykazały, że strukturalna chiralność pojawia się w niektórych fazach ciekłokrystalicznych zbudowanych z achiralnych cząsteczek o wygiętym kształcie.

Na razie to pionierskie badania podstawowe, ale ich wyniki w przyszłości mogą być zastosowane do stworzenia materiałów ciekłokrystalicznych nowej generacji. Otwierają perspektywy zastosowań w zakresie nowatorskich materiałów optycznych oraz urządzeń przechowujących informacje. Odkrycia te wnoszą też wkład w dyskusję na temat początków biologicznej chiralności życia na Ziemi.

 

Źródło: www.fnp.org.pl