O chiralnych fazach ciekłokrystalicznych – publikacja laureata FNP w Advanced Materials
10 sierpnia 2020

Międzynarodowa grupa naukowców z uniwersytetów w Warszawie, Mariborze i San Sebastian, z udziałem dr. hab. Wiktora Lewandowskiego, dr hab. Damiana Pociechy, prof. UW, oraz prof. dr hab. Ewy Góreckiej z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, opublikowała właśnie artykuł przeglądowy dotyczący chiralnych faz ciekłokrystalicznych w prestiżowym czasopiśmie naukowym Advanced Materials. Praca powstała m. in. dzięki wsparciu grantu FIRST TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej prowadzonego przez dr. hab. Wiktora Lewandowskiego.

Chiralność, czyli możliwość występowania obiektu w dwóch, niemal identycznych postaciach, mających się do siebie jak odbicie lustrzane (np. ręka prawa vs. lewa, spirala skręcona w prawo vs. w lewo), jest wszechobecna w przyrodzie. O chiralności mówmy m. in. w kontekście cząstek subatomowych, pojedynczych molekuł, tkanek czy galaktyk. Ta właściwość materii ma szczególne znaczenie dla przemysłu farmaceutycznego czy medycznego, ponieważ układy biologiczne są wysoce wyspecjalizowane w rozpoznawaniu, selekcji i kontroli chiralności. Jednak pomimo wielu badań, nadal brakuje nam pełnego zrozumienia tych zjawisk.

Świetnym obiektem modelowym do badań  chiralności są znane z wyświetlaczy fazy ciekłokrystaliczne (LC), które pod wieloma względami charakteryzują się cechami podobnymi do układów biologicznych – wykazują pewien stopień uporządkowania, dynamiczną strukturę i przełączalne właściwości. Pierwszą chiralną fazę LC odkryto już na przełomie XIX i XX w., jednak gwałtowny rozwój narzędzi chemii materiałowej oraz nanotechnologii spowodował, że w ciągu ostatnich 10 lat opisano więcej nowych chiralnych faz LC, niż przez poprzednie 100 lat!

W przygotowanej pracy badacze analizują możliwości rozwoju dziedziny chiralnych LC. Oprócz rysu historycznego, omawiają poszczególne typy faz i sposoby badania ich struktury i właściwości. W szczególności koncentrują się na zastosowaniu niedawno opracowanej metody badawczej – rezonansowego rozpraszania promieniowania rentgenowskiego (RXS). Metoda ta, w przeciwieństwie do standardowych metod dyfrakcji rentgenowskiej, może dostarczyć informacji o chiralnym ułożeniu molekuł budujących dany materiał. W pracy pokazują, jak interpretować wyniki uzyskiwane tą metodą oraz jak śledzić zjawisko przenoszenia chiralności pomiędzy strukturami o różnych wielkościach. Omawiają także technologiczne perspektywy wykorzystania chiralnych faz ciekłokrystalicznych, szczególnie w kontekście ich integracji z innymi materiałami funkcjonalnymi.

Więcej informacji:

Zdjęcie: (od lewej) dr hab. Wiktor Lewandowski, prof. Nataša Vautopic, prof. dr hab. Ewa Górecka_Archiwum prywatne

 

Źródło: www.fnp.org.pl

 

Oferta pracy dla doktoranta w projekcie M-ERA.NET 2 Call 2019 NCN

Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW, Kierownik Projektu – prof. Johannes Ehrenfried Zschech poszukuje kandydatów do pracy w ramach projektu badawczego M-ERA.NET 2 Call 2019 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Tytuł projektu „Synteza i charakterystyka nowych materiałów hybrydowych 2 D do zastosowań jako superkondensatory”, akronim HYSUCAP. Termin przesyłania dokumentów upływa 6 września 2020. Więcej informacji >>  pdf

The University of Warsaw Biological and Chemical Research Centre, Head of the project – Prof. Johannes Ehenfried Zschech is looking for candidates to work in a scientific project „Synthesis and characterization of novel 2D hybrid materials for supercapacitors”, Acronym: HYSUCAP, programme M-ERA.NET 2 Call 2019 supported by National Science Centre. Deadline for applications: 6 September 2020. For more info see >> eng