13 maja odbyło się na uniwersytecie spotkanie rektorów UW z pracownikami uczelni posiadającymi stopień doktora habilitowanego, którzy nie są zatrudnieni na stanowiskach profesorskich. Było ono poświęcone sytuacji tych osób w kontekście zmian wynikających z nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Na UW pracuje około 600 osób posiadających stopień doktora habilitowanego zatrudnionych na stanowisku adiunkta. W poprzedniej ustawie regulującej system szkolnictwa wyższego grupa ta zaliczana była do samodzielnych pracowników naukowych i miała takie same uprawnienia i status jak profesorowie. Dotyczyło to np. roli w przewodach o nadawanie stopni, reprezentacji w Senacie i w radach wydziałów.

Nowe Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce zmieniło tę sytuację – punkt ciężkości został przeniesiony ze stopni i tytułów naukowych na stanowiska. Ustawa podzieliła nauczycieli akademickich na grupę osób zatrudnionych na stanowiskach profesora i profesora uczelni oraz grupę pozostałych nauczycieli. Grupy te mają odrębne uprawnienia.

Rektor UW prof. Marcin Pałys otrzymał na początku roku listy od pracowników w sprawie statusu doktorów habilitowanych i udzielił na nie odpowiedzi. Spotkanie 13 maja było poświęcone sytuacji tej grupy pracowników w kontekście nowej ustawy i projektu Statutu UW. Ze strony zespołu rektorskiego uczestniczyli w nim oprócz rektora UW także prorektor ds. kadrowych i polityki finansowej prof. Andrzej Tarlecki oraz prorektor ds. naukowych dr hab. Maciej Duszczyk.

Uważamy, że pojęcie samodzielnych pracowników naukowych – obecne w poprzedniej ustawie – miało sens i powinno być utrzymane w takim stopniu, w jakim to jest możliwie i w jakim nie jest w konflikcie z przepisami nowego prawa. Dlatego pracując nad projektem Statutu UW, przyjęliśmy założenie, że wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, będziemy w jednorodny sposób traktować grupę profesorów i profesorów uczelni oraz osoby ze stopniem doktora habilitowanego. Chcielibyśmy, żeby uprawnienia i możliwości działania osób posiadających stopień doktora habilitowanego odpowiadały uprawnieniom i możliwościom osób zatrudnionych na stanowiskach profesorów i profesorów uczelni – prof. Marcin Pałys, rektor UW.

Wg projektu Statutu UW, który w maju będzie przedmiotem obrad Senatu uczelni, osoby zatrudnione na stanowiskach profesora i profesora uczelni oraz osoby ze stopniem doktora habilitowanego zostały zrównane w zakresie:

• warunków i trybu tworzenia jednostek organizacyjnych (profesorowie, profesorowie uczelni oraz doktorzy habilitowani będą liczeni łącznie),
• wymogów formalnych do powołania na funkcję prorektora i dziekana (od kandydatów nie będzie wymagane zatrudnienie na stanowisku profesorskim),
• roli w radach naukowych dyscyplin (łącznie z głosowaniem w sprawach o nadanie stopni naukowych),
• roli w radach wydziałów.

Zrównanie tych dwóch grup nie jest możliwe przy określaniu składu i trybu wyborów do Senatu, ponieważ ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce jednoznacznie stwierdza, że profesorowie oraz profesorowie uczelni mają w tym zakresie inne uprawnienia od pozostałych nauczycieli.

Kwestie finansowe

Zespół rektorski zapowiedział także, że planuje w nowej wersji Regulaminu wynagrodzeń rozszerzenie tabeli minimalnych wynagrodzeń o osobną pozycję dla doktorów habilitowanych (z wyższymi stawkami niż w przypadku doktorów). W podziale środków wewnątrz uczelni rektorzy zamierzają w algorytmie wewnętrznym utrzymać wagi związane ze stopniami i tytułami naukowymi (inaczej niż w algorytmie MNiSW, gdzie wagi są powiązane ze stanowiskami).

Nowa droga awansu

Zgodnie z projektem Statutu UW drogą zatrudnienia na UW na stanowisku profesora pozostanie otwarty konkurs. Jednocześnie jednak przewidziane jest wprowadzenie procedury indywidualnego awansu dla osób pracujących na uczelni. Procedura ta obejmowałaby ocenę kandydata przez powołaną do tego komisję.

Kryteria zatrudnienia na stanowisku profesora uczelni obejmowałyby tak jak dotychczas: dorobek naukowy, dorobek organizacyjny, doświadczenie dydaktyczne, udział w kształceniu młodej kadry (ale bez konieczności wypromowania doktora), widoczność międzynarodową. Rady dyscyplin naukowych byłyby odpowiedzialne za określenie, jakie osiągnięcia w danej dyscyplinie są konieczne do uzyskania stanowiska profesorskiego. Nowa procedura mogłaby zacząć obowiązywać po wejściu w życie nowego Statutu UW w październiku 2019 roku.

W spotkaniu wzięła udział bardzo liczna grupa doktorów habilitowanych z różnych jednostek uniwersyteckich. Większość wypowiadających się uczestników zgodziła się, że awans na stanowisko profesora UW nie może odbywać się w sposób automatyczny. Kandydat na profesora musi spełniać wysokie wymagania, aby możliwe było utrzymanie prestiżu związanego z tym stanowiskiem. Konieczne jest, aby procedury awansowe były sprawne, sprawiedliwe i przejrzyste.

Dyskusja dotyczyła kryteriów oceny w procedurze awansowej, wymogu opieki nad młodą kadrą w kontekście przewidywanego spadku liczby doktorantów na UW, trudności w umiędzynarodowieniu osiągnięć naukowych w niektórych dyscyplinach, kwestii wynagrodzeń i innych sposobów docenienia pracy adiunktów. Pytania dotyczyły także przebiegu nowej procedury awansowej i tego, kto będzie mógł ją zainicjować. Rektor Pałys zaznaczył, że zdaniem rektorów inicjatywa powinna należeć zarówno do kierownika jednostki zatrudniającej doktora habilitowanego, jak i do samej osoby zainteresowanej. Dodał też, że w każdym przypadku konieczne będzie uwzględnienie możliwości finansowych jednostki.

Projekt Statutu UW zawierający powyższe rozwiązania będzie przedmiotem obrad Senatu – w maju odbędzie się jego pierwsze czytaniu, w czerwcu – drugie czytanie.